In deze nieuwsbrief nog kort aandacht voor  de cursus beplatingsplan maken. Heeft u daar intresse voor, geef u onmiddellijk op want de cursus start op 19 oktober.  
De favoriet komt deze keer van Julian de Groot. Julian verzorgt perfect onze ledenadministratie en tijdens Open Tuinenweekend is het bij hem in de tuin altijd erg druk. Julian en Joke zijn gek op bijzondere cultivars, bijvoorkeur inheemse. De tuin van Julian en Jokr vonden wij vorig jaar terug in het tijdschrift Groei & Bloei. Ook fotografeert Julian niet onverdienstelijk. De foto van de Malus red Sentinel is van zijn hand. Na de lezing van Frans van Bussel over wintergasten vliegen er nu veel koperwieken in ons land. Benieuwd wat de lezing van Marieke Kraakman ons teweeg gaat brengen.

Wilt u ook een mooie bloeiende tuin, maar weet u niet precies hoe u dat moet realiseren en heeft u daarvoor behoefte aan wat hulp en achtergrondinformatie ?  Of vindt u dat er wel een opknapbeurt gewenst is? Op deze cursus komen onderwerpen aan de orde als bloeitijden, kleuren en kleurencombinaties, bloem- en bladvormen, sfeer en uitstraling, grondsamenstelling, optische werking, winteraanblik, enzovoort. En uiteraard helpen we u bij het maken van uw eigen plan. De cursus bestaat uit zes lessen en start op donderdagavond 19 oktober. Aan het eind van de cursus heeft u een beplantingsplan voor uw eigen tuin. Meer info vindt u op onze website, maar wees er snel bij: de cursus start op 19 oktober.

Met plezier neem ik het schepje over van onze secretaris Anke van Kruijssen. Dat biedt mij de mogelijkheid een fraaie inheemse struik, de Gelderse Roos (Viburnum Opulus), in het zonnetje te zetten. Wij proberen onze tuin een zo natuurlijk mogelijk aanzien te geven. Dit lukt natuurlijk nooit volledig, maar het gebruik van een flink aantal inheemse struiken geeft toch de nodige ‘natuurlijkheid’ en voorkomt dat het er te aangeharkt uit ziet. Zo hebben wij een flink aantal kardinaalsmutsen, krenten, lijsterbessen en genoemde gelderse rozen aangeplant.

De kiem voor deze kijk op tuinieren is begin jaren ’80 gelegd bij een bezoek aan het toen net aangelegde Beemster Arboretum ( https://beemsterbomenmuseum.nl ). De eigenaren Hans Völlmar en Jetske Straatsma waren net begonnen met de aanleg en onthaalden ons op een lekker kopje thee. Tijdens de rondleiding raakten we enthousiast over een geweldige collectie Gelderse Rozen. Zo hadden we ze nog nooit gezien ! Er is natuurlijk de gewone inheemse, maar er zijn vele varianten met anderskleurige bessen of fraai blad.

De meeste bloeien mooi en geven als toegift een grote hoeveelheid bessen, die tot diep in de winter blijven hangen. Vreemd is wel dat vogels deze bessen volledig negeren tot er echt niets anders meer voorhanden is (januari/februari).

Op de foto met de klok mee : 1)  berijpte bessen,  2) bessen van de gewone vib. opulus,  3) vib. opulus ‘Apricot’ met abrikooskleurige bessen,  4) nauw verwante vib. sargentii ‘Onondaga’, 5) en 6) vib. opulus ‘Anny’s Magic Gold’ in bloei en met bessen.

Ik geef het schepje over aan Just en Liesbeth van Duin, zij hebben een prachtige tuin waar vast wel iets over te vertellen is.

Sinds vele jaren bezochten we de Nerinekwekerij van de Fa. van Keulen in Heemskerk. Van Niek hoorden we het verhaal van het ontstaan van het familiebedrijf en de doorgemaakte groei.
Ook de soorten en cultivars Bow-denii, Belladiva en Elegance werden besproken. Net als alle variëteiten die daaruit verder zijn veredeld. Ieder bedrijf heeft zijn eigen verhaal. Dit jaar bezoeken we de andere nerinekweker in Heemskerk Rob de Wit.

Bent u benieuwd naar wat u hier kunt horen over het kwekersvak? Geef u dan op voor deze excursie bij benzdocter@icloud.com. Uiteraard keert u niet met lege handen naar huis, maar een ervaring rijker. 
Datum: vrijdag 20 oktober 14.00 uur
Adres: Luttik Cie 14, 1969 MT Heemskerk
Kosten € 5,00 ter plaatse te voldoen in een enveloppe met uw naam erop. Er zijn max 20 plaatsen beschikbaar.

Terugblik zomer 2023

Dit jaar -maar ook in 2022- hadden we een zeer warme en droge zomer achter de rug. En wij maar sjouwen met emmers en gieters: zeker als je net iets gezaaid en/of geplant hebt. Vorig jaar gaf ik al aan dat de diversiteit van gewassen steeds groter wordt. Onze volkstuinvereniging bestaat nu ongeveer 13 jaar.  Je zag toen op onze tuinen bijna uitsluitend groenten. Dat is nu wel even anders. We zien nu veel meer fruit en bloemen. Dat kan ik me goed voorstellen: als ik bonen pluk en ik ga met een lege boodschappentas mijn supermarkt in dan zie ik het al van verre: de sperzieboontjes zijn weer in de aanbieding. En natuurlijk zijn je eigen sperzieboontjes lekkerder en gezonder want die zijn biologisch opgekweekt en er zijn geen bestrijdingsmiddelen gebruikt. Maar toch, ergens zit het mij niet lekker.
Het vervolg van de terugblik van Wessel kunt u lezen op onze website. 

In veel van onze tuinen staan naast bloemen, planten en bomen ook allerlei kruiden. We genieten ervan hoe ze groeien en gebruiken ze soms bij het koken. Dat er veel meer over kruiden te vertellen valt, horen we tijdens deze lezing van Marieke Kraakman op 9 november in Heiloo.

Marieke Kraakman verzorgt al jaren verschillende workshops over kruiden aan de hand van bepaalde thema's, zoals bijvoorbeeld de spijsvertering, de huid of voorjaarsschoonmaak van je lijf, het maken van verzorgingsproducten op natuurlijke basis, 'eten uit de natuur' en maakt regelmatig kruidenwandelingen waarbij u kunt aansluiten. Marieke: “De natuur om ons heen fungeert sinds de mens bestaat in feite als één grote apotheek waar alle benodigdheden voor onze gezondheid vandaan komen. Wist u dat alle medicijnen ooit hun opmars begonnen zijn als kruid, mineraal of andere natuurlijke basisstof?”. 
Tijdens deze lezing hoort unhoe u ook vandaag de dag nog gebruik kunt maken van kruiden/geneeskrachtige planten. Als voedselbron, thee of bijvoorbeeld in een voetenbadje?

Lezing: donderdag 9 november om 20.00 uur in Heiloo, Ter Coulsterkerk. Entree is gratis voor lede va G&B. Niet-leden beetalen € 4,00 per persoon

Een galappel hebben wij allemaal wel eens gezien. Ronde knikkers, rood of geel, die onder eikenbladeren hangen. Maar gallen zijn er in de meest bijzondere vormen en maten. Zo zag ik laatst een afbeelding van de bedeguaargal, ook wel rozengal genoemd. Het lijkt wel een tropische vrucht. Deze bijzonder gevormde rozengallen kun je vinden op rozenstruiken en dan vooral op rozenstruiken met rozenbottels. De bedeguaar (of rozengalwesp) is een wespje van slechts drie millimeter lengte: Diplolepis rosae. Hij is genoemd naar de planten waar hij op woont: rozen. 
De gal kan een doorsnee bereiken van vijf centimeter. Deze vervorming op de struik is het gevolg van het feit dat genoemd wespje een eitje op een tak heeft gelegd, waarna de struik als reactie op de aantasting een harde ronde inkapseling maakt. Vaak zitten meerdere larven in een gal. Na verloop van tijd wordt de rozengal bruin. Intussen hebben de larven een mooie schuilplaats en eten ze ook van de binnenkant. Het ziet er heftig uit, maar de gal is niet schadelijk voor de rozenstruik.

Een stuk schutting of muur over? Maak het mooi met een klimplant. Plant nu een klimmer nog vóór de vorst zijn intrede doet. Klimplanten zijn overal goed voor. Het belangrijkste: je wordt er vast en zeker blij van, want ze bedekken een kale muur of schutting, ze bloeien vrolijk, lokken vlinders, vogels en insecten en ruiken zoet.  Ze gaan de hoogte in en hebben dus weinig plek nodig. Eén stoepsteen eruit is voldoende voor groen tot aan het dak. En tot slot: de bessen zijn welkom voedsel voor de vogels, zo leerden wij bij de lezing over wintergasten van Frans van Bussel. 

Hop: Deze inheemse slingerplant is vooral bekend als ingrediënt voor bier. Maar met zijn dichte bladerdek en artistieke, groene hopbellen is het een uitstekende schuilplek voor insecten en vogels. De hop bloeit in de nazomer, van augustus tot oktober en verdraagt zon én schaduw.

Klimop  De klimop bloeit met geelgroene bloemen wanneer veel andere bloemen ermee stoppen: van september tot december.. De klimop groeit altijd en overal en draagt zijn volle, zwarte bessen vroeg in het voorjaar. 

Winterjasmijn De winterjasmijn bloeit hartje winter met geurende, gele bloemen. Ze bloeien aan bladloze twijgen. Hij vraagt niet veel en kan ook langs een muur op het noorden. 

De klimhortensia bloeit in juni en juli en kan goed tegen schaduw. De grote bloemen, die soms wel twintig centimeter in doorsnee worden, springen tussen het frisgroene blad uit.

Wilde kamperfoelie: alleen al om de geur in de zomer. Op zwoele zomeravonden trekt deze nachtvlinders aan en de felrode bessen zijn weer vogelvoer.

Klimrozen: grote trossen bloemen met open hartjes vol stuifmeel in de zomer, gevolgd in het najaar door bottels. 

Een bloeiende bollenmand is een warm welkom bij de voordeur of fleurig op het terras en geeft maanden plezier. Aangezien de mand dit jaar wordt afgewerkt met winterharde violen is deze meteen al decoratief. Dit jaar gaan we aan de slag met een extra grote mand van wilgentenen. De mand is 35 cm hoog en 25 cm breed. Een grote mand betekent ruimte voor veel bollen (en dus bloemen). Wij gaan deze laag voor laag vullen met een mengsel van biologische bollen die op verschillende momenten tot bloei zullen komen. U krijgt van ons alles wat u nodig heeft: mand, aarde, zand, bollen, violen en natuurlijk ook een kopje koffie/thee met wat lekkers. Een gezellige workshop om samen met een vriendin te doen.
Wanneer vrijdag 10 november 2023 om 10.00 uur en in overleg. Bij voldoende belangstelling kunnen er meer tijdstippen op die dag bijkomen.

Kosten € 40,00 voor leden. Niet leden zijn natuurlijk ook van harte welkom. Zij betalen € 50.00 Na aanmelding het bedrag graag overmaken op NL03RABO0336454589 tnv KMTP Heiloo ovv bollenmand. 
Locatie Kapelweg 70 1906 EB Limmen.
Aanmelden bij Mercedes: benzdocter@hotmail.com (graag zo spoedig mogelijk ivm de inkoopplanning)

Vanaf het najaar verzamelen ransuilen zich in groepen en bezetten vaste plekken, roestplaatsen genaamd, Deze roestplaatsen bevinden zich vaak in naaldbomen vlakbij voor de uilen gunstige voedselgebieden (open land voor veldmuizen). Zo brengen zij dan gezamenlijk de winter door.  Een boom aan het water bij het Geestmerambacht is een bekende roestplek. Opvallend bij de ransuil zijn de lange, bij onraad omhooggerichte oorpluimen en de oranjegele ogen. Deze oogkleur komt voor bij uilen die niet alleen in de nacht maar ook in de schemering, met zonsopgang of zonsondergang jagen. Het verenkleed van de ransuil is ontzettend goede camouflage. Ook al weet je dat de uil in de boom moet zitten, dan is hij nog lastig te vinden. De ransuil broedt veelal in oude nesten van eksters of kraaien. Ransuilen zijn veelal verscheidene jaren plaatstrouw aan een nestomgeving, maar niet per se aan hetzelfde nest. Jonge ransuilen zwermen bij zelfstandigheid uit en kunnen honderden kilometers ver wegtrekken. Links naast de ransuil een kerkuil. Deze heeft donkere ogen, een echte nachtjager. Rechts de velduil, die jaagt overdag.

Als Elfenbankjes bedoeld zijn voor elfjes, ranke bankjes voor slanke wezentjes, dan zijn Tonderzwammen voor trollen: grote bonkige stoelen. Ze kunnen vele jaren oud zijn (15 jaar) en worden steeds groter en vooral dikker. Ook strenge winters kunnen ze heel goed  aan. In de winters vallen ze het meest op, stijf tegen de stammen van kale bomen geklemd. Een veeg teken voor de bomen.

De echte tonderzwam zie je vooral op oude, verzwakte berken en beuken, het is een zwakteparasiet. Het ging lange tijd niet zo goed met de tonderzwammen in Nederland, maar sinds er meer dode beuken mogen blijven staan zit de paddenstoel in de lift. Ook diertjes die in de hoed leven profiteren daarvan. De echte tonderzwam is van groot belang voor de voortplanting van veel insectensoorten, waaronder een aantal zeldzame kevers en sluipwespen. Deze leggen hun eitjes in het vruchtlichaam, waarop de larven zich te goed doen aan het vlees.. Vroeger gebruikte men de tonderzwam als 'tondel' om een houtvuurtje mee aan te maken.Bij aanraking met vuur, zal deze zwam niet smelten zoals bij de meeste paddenstoelen, maar verkolen. Hierdoor is de zwam erg vuurbestendig

Het is een meerjarige houtzwam die hoeden vormt met een breedte van maximaal 50 centimeter en een dikte tot 30 centimeter.  De bovenzijde is sterk gewelfd en bedekt met een harde korst van een à twee millimeter dik. De tonderzwam groeien met de onderkant altijd parallel aan de aarde. Op omgevallen bomen worden weer nieuwe zwammen gevormd die ook weer paralell aan de aarde groeien zodat de sporen altijd naar beneden kunnen vallen. 

De Pinetum op landgoed De Belten is een particuliere verzameling van verschillende coniferen, afkomstig uit vele landen en gestart in 1961. Het is gelegen op een glooiend terrein van bijna 2 ha, Rond duizend verschillende soorten en cultivars in een prachtige collectie bijeengebracht. De meeste bomen zijn voorzien van een nummer. De nummers verwijzen naar de catalogi die op drie plaatsen ter inzage liggen. En soms zijn de bomen voorzien van een naambordje. Deze vermelden naar eer en geweten alle details van de betreffende bomen. De gehele verzameling is in een catalogus opgenomen. Deze kunt u hier vinden. Rust en groen met een vijver en veel vogels gelegen in Vorden in de Achterhoek en altijd open! Toegang gratis. een kleine bijdrage wordt op prijs gesteld. Een rondleiding behoort ook tot de mogelijkheid. https://www.pinetumdebelten.nl/

Een van onze trouwe adverteerders, De Bloemoloog, heeft een groot assortiment biologische bloembollen en is opgericht door Lieuwe en Roos Stins. Lieuwe is opgegroeid in een familie waar werken met bloembollen in de genen zit. Al op jonge leeftijd met een kratje Mirabilis knollen, gekregen van opa, voor de supermarkt zittend in Noord-Scharwoude en in het weekend met opa mee naar de weekmarkten en zelfs naar grote tuinbeurzen. In 2020 besloten ze de Bloemoloog op te richten met als visie zo duurzaam mogelijk bedrijf te voeren. Op de markt (donderdag in Schagen en zaterdag op de biologische markt in Alkmaar) kunnen de bloembollen worden ingepakt met papieren verpakkingen en de etiketten die erop geplakt kunnen worden zijn thermisch gedrukt om inktverspilling te voorkomen. Alle bloembollen kunnen ook online besteld worden op www.bloemoloog.nl, waarbij zelfs gekozen kan worden voor ophalen op markt.

Afgelopen woensdag is in Heiloo een start gemaakt met de plantenestafette. Het was een gezellige boel met mooi resultaat. Het warme weer en de regen van deze week zal de groei bevorderen. Jan Willen Pondman is voor onze afdeling het aanspreekpunt. Wilt u meer informatie over dit mooie project of een keertje meehelpen, dan kunt u met hem contact opnemen.  jwpondman@home.nl

18 oktober Beverwijk
Basisschool De Sparkel, startlocatie Annie Palmenlaan, zaaigoed en bollenplanten

8 november Uitgeest
Kindcentrum Cornelis startlocatie Wiekenlaan 94, bollen en struiken voor school en schoolplein

18 november Heemskerk
Woonwijk de Spinsteen; voedselbosje planten

22 november Bergen
Verzorgingshuis De Rekere, planten vaste planten, bomen en struiken

23 november Castricum
basisschool Helmgras startlocatie Het Korte Land 3; inpakken van een glasvezelgarage met boompjes, heesters en bloeiers

Clingendael is één van de mooiste landgoederen van Nederland. Pronkstuk van Landgoed Clingendael in Den Haag is de bijzondere Japanse tuin. Voor Nederland is het de grootste Japanse tuin met een oppervlakte van 6800m² vol met prachtige en zeldzame bomen en planten. De Japanse tuin is slechts een korte periode, in de lente en de herfst geopend. Dit najaar van zaterdag 14 oktober tot met zondag 29 oktober van 10.00 uur tot 16.00 uur.

Landgoed Clingendael is het hele jaar gratis toegankelijk en te bereiken via de hoofdingang aan de Wassenaarseweg 1, 2596 CD Den Haag.

Podcastserie Zo klonk Nederland.

Klimaat en landschap veranderen voortdurend, en dieren komen en gaan. Wat hoor je precies als je rondloopt in de ijstijd, als er mammoeten en leeuwen rondstruinen? Hoe klinkt een middeleeuws bos, waar de laatste elanden en beren hun best doen de opkomende mens te overleven? In Vroege Vogels-podcast maken we een tijdreis door de natuur.
https://www.nporadio1.nl/podcasts/vroege-vogels-en-andere-dieren/94812/trailer-zo-klonk-nederland

Pluktuin, Tulpenvaas en boekbespreking

Museum De Zwarte Tulp, gevestigd in Lisse, heeft op dit moment leuke tentoonstellingen lopen. Pluktuin, een rijkdom aan botanische prenten met tuintjes waar verschillende bolgewassen op voorkomen, net als in een echte pluktuin. Deze tentoonstelling loopt tot 7 januari 2024 en Tulpenvazen Oorsprong & Inspiratie. Tulpen uit Turkije en blauw-wit porselein uit China. Deze expositie loopt tot 4 december. 2023 Het museum verwelkomt op 29 oktober de schrijfster Els Launspach. Zij komt vertellen over haar recente boek: De Tuinen van Licht. Deze boekbespreking is bij te wonen. Wel van tevoren aanmelden.  museumdezwartetulp.nl

Net voor het verzenden van de nieuwsbrief kwam het bericht van de Rabobank binnen dat wij op basis van het aantal stemmen van de Rabobank een bedrag ad € 336,68 zullen ontvangen. Bedankt dat u op ons gestemd heeft!

De lezingen beginnen om 20.00 uur. De zaal gaat om 19.30 uur open. 

• dinsdagmiddag 17 oktober bloemdesign, najaarsworkshop om 13.45 uur in Heiloo, Ter Coulsterkerk
• woensdagavond 18 oktober bloemdesign najaarsworkshop om 19.45 uur in Heiloo, Ter Coulsterkerk
• vrijdag 20 oktober excursie naar Nerinekwekerij in Heemskerk om 14.00 uur
• donderdagavond 9 november lezing Marieke Kraakman over kruiden in Heiloo, Tercoulsterkerk
• vrjidag 10 november bollenmand vullen in Limmen. 
• dinsdagmiddag 14 november bloemdesign, najaarsworkshop om 13.45 uur in Heiloo, Ter Coulsterkerk
• woensdagavond 15 november bloemdesngin, najaarsworkshop om 19.45 uur in Heiloo, Ter Coulsterkerk