De herfst heeft nu echt zijn intrede gedaan. De openingsfoto: een poort van wingerd van Jasker Kamp hoofdredacteur van het blad Groei & Bloei laat dat goed zien, maar ook aan onze activiteiten. De lezing/presentatie op woensdagavond 9 oktober in Castricum gaat over paddenstoelen en de favoriete plant deze maand is een sneeuwklokje. Wij zijn duidelijk in een ander seizoen beland.

Het schepje waarmee ik mijn favoriete tuinplant mag uitspitten en op de voorgrond mag zetten, kreeg ik van Ans Twaalfhoven. Dat wordt goed nadenken! Mijn voorkeur gaat uit naar vaste planten. Ze zijn eigenlijk allemaal mijn favoriet!!! Ze vertellen me veel. Onder andere in welk seizoen we leven. Zij zijn de klok van de natuur. En voor mij de kunst, hoe de planten te groeperen tot een mooi geheel. Want tuinieren is schilderen met planten.
De tuinplanten vertellen ons in dit jaargetijde dat we het tuinschepje bijna kunnen opbergen. De meeste planten verdwijnen. Nee, het is geen afscheid. Ze beloven dat ze volgend jaar op hun eigen moment weer tevoorschijn komen. Wat een wonder, elk jaar weer. En dan weet ik het ineens!!! Mijn favoriet!!! Symbool van eenvoud.
Ze verschijnt in de donkerste tijd van het jaar. Ze vertelt dat het goed komt. Dat de duisternis voorbij gaat. En dan heb ik het natuurlijk over….het sneeuwklokje. De Galanthus, wat in het Latijn zo wit als melk betekent.  Symbool van Hoop en Vernieuwing. Van Zuiverheid, Onschuld en Kracht. Met hun wuivende hanghoofdjes vertellen ze ons dat den winter bijna voorbij is!!!
 

De Galanthus kent vele variaties. Er zijn mensen die graag zo veel mogelijk variaties bezitten. Zij reizen soms heel Europa af om het begeerde sneeuwklokje te bemachtigen. Zoals men postzegelverzamelaars Filatelisten noemt, worden sneeuwklokjesverzamelaars Galanthofielen genoemd. Zo ver gaat mijn sneeuwklokjesliefde niet. Het maakt me wel heel blij als ik ze weer overal in de tuin zie verschijnen. Ze hebben me vaak bemoedigd en getroost. Met de belofte; de zon komt op en de zon gaat onder. Maar de zon gaat nooit uit. 
In de sneeuwklokjestijd, offer ik ook graag wat sneeuwklokjes op als ik op ziekenbezoek ga. Meestal wordt dit symbool van Hoop, Bemoediging en Kracht enorm gewaardeerd.
Als de latere voorjaarsbloeiers zich melden verdwijnen mijn hanghoofdjes onder de grond om aan hun zomerslaap te beginnen. Maar wel met de belofte dat ze terug komen. En tijdens hun afwezigheid kijk ik daarom af en toe naar mijn favoriete schilderijtje van de kunstenaar Roman Reizinger. Met als afbeelding……natuurlijk Sneeuwklokjes. Voor nu zeg ik: kom maar op herfst en winter. Laat het maar gebeuren. Mijn lieve, bescheiden wonderschone hanghoofdjes komen me straks toch weer bemoedigen en begroeten.

Het schepje geef ik door aan Jolande Piersma.

Na een nat voorjaar en een soms uitbundige zomer is het in een oogopslag duidelijk waar nog plek in de tuin is voor een of meerdere plantjes. Eigenlijk is het najaar het beste seizoen om te planten. De grond is nog goed warm, hierdoor kunnen de tuinplanten vóór de winter al aanslaan en waarschijnlijk hoeven we na het planten ook niet iedere dag met de gieter eroverheen. Het is herfst dus het zal genoeg regenen. 
Het is ook een mooi moment om meteen bollen te planten. Niet alleen voorjaarsbloembollen, maar bollen die ervoor zorgen dat er het hele jaar door nectar is voor insecten. Daarom organiseren wij dit jaar weer een najaars plant- en stekmarkt. Deze markt wordt gehouden op zaterdag 12 oktober a.s. van 10.30 tot alle plantjes zijn verkocht, maar uiterlijk tot 13.30 uur. De markt wordt gehouden in de tuin gelegen aan de Kapelweg 70 in Limmen.
De planten die worden aangeboden zijn opgekweekt door de kwekers van onze kwekersclub. Een aantal van deze kwekers zal op 12 oktober ook aanwezig zijn en kunnen u dan direct informeren. Er zullen weer bijzondere plantjes bijzitten.

Bij paddenstoelen denken we al snel aan het jaargetijde waarin we net beland zijn: de herfst. Maar uit deze lezing blijkt dat paddenstoelen zeker niet alleen maar in de herfst voorkomen. Het hele jaar door zijn ze te vinden in een rijkdom aan vormen, kleuren en bijzondere levenswijzen. Bioloog en natuurfotograaf Lex Kreffer laat in zijn lezing een -relatief- kleine greep zien uit de bijna 4.000 soorten paddenstoelens die in Nederland voorkomen. We zullen uitgebreid stilstaan bij het enorme belang van paddenstoelen voor de gezondheid van het bos. Ook zal bij sommige soorten worden ingegaan op eetbaarheid dan wel giftigheid. U zult worden getrakteerd op klassieke fotografie, waarbij de paddenstoelen -bijna- voor zichzelf spreken.
Deze lezing wordt gehouden op woensdagavond 9 oktober in Castricum, sportcentrum de Bloemen, De Bloemen 71 in Castricum. 
Entree: € 4,00 per persoon, leden Groei & Bloei gratis. Op de foto hierboven een broze russula. Op de foto hieronder de eikenweerschijnzwam.

De gehakkelde aurelia is een standvlinder. Rond deze tijd zoeken ze een plek om te overwinteren. De vlinders kruipen weg onder andere in een holle boom, klimop en conifeer en komen in het vroege voorjaar tevoorschijn om zich voort te planten. De rupsen van de gehakkelde aurelia leven op de bovenkant van bladeren van hun waardplant, vooral de grote brandnetel maar ook hop, ruwe iep, ribes, boswilg en hazelaar, waar ze niet opvallen omdat ze op een vogelpoepje lijken. De nakomelingen van deze overwinteraars vliegen in het voorjaar en planten zich weer voort. De gehakkelde aurelia heeft twee generaties per jaar.

In de vorige nieuwsbrief stond de gemberplant van Jack en Fenny de Geus prachtig in bloei. Jack meldde mij dat die gember niet voor consumptie is. De gemberwortel die wij gebruiken in de keuken is dat wel en is redelijk makkelijk te stekken. 

• Koop een verse, stevige wortel met meerdere vingervertakkingen en knoppen.
• Splits de gember in stukjes en laat het 3 uur in een kom met lauw tot warm water vochtig worden.
• Neem een potje met doorsnede van minimaal 15 cm en vul deze met normale potgrond en compost
• Zet de gemberwortel 5 tot 10 cm diep in rijke potgrond. Het is een subtropische plant en heeft veel warmte nodig. Na plm 3 weken ontkiemt de plant. 
• Zodra het nodig is de plant verpotten. De stelen van de gemberplant zullen in de late zomer of vroege herfst, wanneer de temperatuur daalt, geel worden. Geef dan minder water en stop met water geven wanneer de stelen afgestorven zijn. Daarna zou de gember geoogst kunnen worden.
  Een filmpje met instructies: https://www.bing.com/videos/riverview/relatedvideo?q=eetbare%20gember%20kweken&mid=284C808396E880B829DD284C808396E880B829DD&ajaxhist=0. Ben benieuwd of iemand dit al geprobeerd heeft of gaat proberen.

De heer J.P. de Graaf van de Historische vereniging Heiloo kwam bij ons met een leuke vraag. Aanleiding is een boekje dat hij gaat maken voor de kinderen van groep 8 die in Heiloo op school zitten. Een uitgave over de natuur, dat de kinderen gratis krijgen. Het gaat om de natuur in Heiloo. De eerste gaat over vogels. Er komt er ook één over bomen. Bij de bomen met foto’s van de bast, het silhouette en de bloei/ vruchten. Zodat de leerlingen de natuur waarnemen en leren kijken en onderscheiden. Ik vind het een prachtig initiatief. De heer De Graaf is voor zijn boekje op zoek naar persoonlijke verhalen over bomen. De Linde op de Kattenberg, dat weet iedereen. Maar waar in Heiloo staan er nog meer bomen met een bijzonder verhaal? Wie heeft er een mooie herinnering aan een speciale boom in Heiloo? Met zoveel groenliefhebbers in Heiloo is er vast wel iemand die daarbij een mooi verhaal heeft. Heeft u een leuk (persoonlijk) verhaal en wilt u delen? Stuur uw reactie dan naar mij, Mercedes Docter:benzdocter@icloud.com, dan zorg ik dat het verder komt. 

Lindebomen zijn geliefd bij veel insecten: meer dan zestig insectensoorten weten blad, bast, hout en bloemen te vinden als voedselbron. Ook parasieten profiteren van lindebomen, zoals de lindehoorntjesmijt. Deze mijten voeden zich met het sap uit de bladeren en geven zelf stofjes af aan het blad. Als reactie hierop maakt het lindeblad uitstulpingen, die wel wat weg hebben van hoorntjes. De hoorntjes zijn eerst groen en kleuren later rood. Ze zijn niet schadelijk voor de boom. Tot voor kort werden er verschillende soorten mijten onderscheiden: de zomerlindehoorntjesmijt, de winterlindehoorntjesmijt en de zilverlindehoorntjesmijt. Onderzoek heeft in 2013 echter uitgewezen dat ze allemaal tot dezelfde soort behoren: de lindehoorntjesmijt.

De Groei & Bloei agenda 2025 is er. Met prachtige foto's, veel ruimte voor afspraken en notities, verse tuintips en info over het Groei & Bloei tienpuntenplan voor klimaatvriendelijk tuinieren. Ook leuk om cadeau te geven. Bestel hem nu voor € 14,95 bij Groei & Bloei: https://groei.nl/.  Bij bestelling voor 16 oktober geen verzendkosten. WIj hebben ook een paar agenda's ingeslagen. Te koop tijdens de lezing op 9 oktober in Castricum en bij de najaarsplantenmarkt op 12 oktober in Limmen.

De tuin als apotheek 
De tentoonstelling De tuin als apotheek in de Hortus Botanicus in Amsterdam geeft je een kijkje terug naar de 17e eeuw, toen geneeskrachtige planten van levensbelang waren voor de medische wereld. Met de pestepidemie als aanleiding werd in 1638 de Hortus Medicus aangelegd om apothekers en artsen te onderwijzen in kruidenmedicijnen. Ontdek hoe delen van planten, zoals wilgenbast en papaverzaad, werden gebruikt voor het maken van medicijnen en hoe deze tuin de basis vormde voor de moderne Hortus Botanicus. Te zien vanaf 5 oktober 2024 t/m 1 december 2024, Hortus Botanicus  – dehortus.nl

De zaal gaat 30 minuten voor de lezing open. Let wel op de locatie waar de lezing wordt gegeven. Het overzicht van de lezingen in 2024 is terug te vinden op de website.

• Woensdagavond 9 oktober om 20.00 uur lezing Lex Kreffer over Paddenstoelen. De Bloemen Castricum
• Zaterdag 12 oktober najaarsplantenmarkt in Limmen , Kapelweg 70, van 10.30 tot 13.30 uur
• Dinsdagmiddag 15 oktober om 13.45 uur bloemschikken, Ter Coulsterkerk Heiloo **
• Woensdagavond 16 oktober om 19.45 uur bloemschikken, Ter Coulsterkerk Heiloo **
• Woensdag 6 november om 10.00 uur plantestafette in Castricum*
• Vrijdagochtend 8 november vanaf 10.00 uur bollenmand vullen, Limmen (vol)
• Dinsdagmiddag 12 november om13.45 uur bloemschikken, Ter Coulsterkerk Heiloo**
• Woensdagochtend 13 november om 09.30 uur plantestafette in Bergen*
• Woensdagavond 13 november om 19.45 uur bloemschikken, Ter Coulsterkerk Heiloo**
• Donderdagavond 14 november: presentatie Henny vd Wit over planten op Madeira en La Gomera, Ter Coulsterkerk Heiloo
• Woensdagochtend 20 november om 10.00 uur plantestafette in Uitgeest*
• Donderdagochtend 21 november om 12.30 uur plantestafette in Velsen*
• Woensdag 27 november om 10.00 uur plantestafette in Beverwijk*

*  Voor meer informatie over de plantestafette of u aanmelden om een keertje mee te helpen? Neem contact op met Jan-Willem Pondman (jwpondman@home.nl)
** vind hier meer informatie over de bloemschikcursussen