De bloemaren met paarse bloemen van de grote kattenstaart steken overal bovenuit en vind je - door de diepe penwortel  - langs slootkanten en in drassig gebied. In drogere grond blijft de plant kleiner. Kijk bij een aantal verschillende planten eens in een paar bloemen en je ontdekt een bouwkundige strategie om zelfbestuiving binnen een bloem te voorkomen, een mechanisme dat tristylie wordt genoemd. Lees hier meer over:https://www.floravannederland.nl/planten/grote_kattenstaart/

In deze nieuwsbrief de najaarscursus bloemschikken, een presentatie over natuur in Nederland en struikroven. Natuurlijk ook eetbaar groen van Iris en de favoriet van Warrie.

Ik kreeg plotseling een verzoek om iets te schrijven over mijn favoriete plant. Die heb ik niet echt en het stukje moest snel ingeleverd worden. Ik geniet van bijna elke plant in mijn tuin. Mijn aandacht voor de tuin begon pas echt toen ik met pensioen ging en later door mijn lidmaatschap van Groei en Bloei, ongeveer drie jaar geleden.Toen kwam ik in contact met veel planten die ik niet kende en zo groeide de diversiteit in onze tuin. Op dit moment geniet ik van de dahlia’s waarvan ik dit jaar voor het eerst knollen in de grond heb gestopt. Maar mijn gedachten gaan terug naar het huis van mijn ouders. Mijn vader vond de aronskelk een prachtige plant en die groeide ontzettend goed in zijn tuin. Kwam je langs dan kreeg je regelmatig een paar bloemen met een paar mooie groene bladeren mee. Maar waarom neemt deze plant een speciale plaats in bij ons, zijn kinderen? In 2014 is mijn vader toch vrij plotseling in mei gestorven en tot ons aller verbazing waren er heel veel bloemen in de aronskelk. Die zijn allemaal gebruikt in het rouwboeket namens moeder. En elk jaar op zijn sterfdag is er altijd wel iemand van ons die de aronskelk bloeiend in de tuin heeft staan en dan met een foto via WhatsApp verstuurd als herinnering aan pap.

Een weetje: de aronskelk is een vrij zeldzame plant met een bijzondere bloeiwijze. Deze bloemen maken namelijk geen nectar aan, maar lokken insecten met hun geur en sluiten ze vervolgens urenlang op.

Een bloem die mij al jaren in mijn tuin verrast is de nigelia. Ik begon met blauwe bloemetjes maar in de loop van de jaren heb ik ook witte, wit blauwe en roze bloemetjes gehad. Het zaadje valt ergens en afhankelijk van de plaats krijg je hele kleine lage bloemetjes of juist hele hoge. Ik ben net mijn tuin ingelopen en er bloeien nu alleen kleine lage, maar ik zag ook een stengel waar wel 8 zaaddoosjes aan zaten. Helaas niet goed te fotograferen.

Ik geef het schepje over aan: Barry Mooij

De titel van de audiovisuele presentatie van Marcel Batist geeft het al aan: Natuurlijk Nederland is overweldigend veelzijdig en door hem vastgelegd en voorzien van muziek. Wie al eens eerder een presentatie van Marcel heeft bijgewoond, herinnert zich vast nog zijn inspirerende shows over de schoonheid van de natuur. Hij is een echte natuurfotograaf met oog voor detail. Met beelden en muziek laat hij ons de natuur zien zoals we die nog niet eerder zagen. Mis het niet, het belooft een bijzondere avond te worden!

De presentatie wordt gehouden op woensdagavond 10 september in Sporthal De Bloemen in Castricum. Toegang is, zoals gebruikelijk, gratis voor leden van Groei & Bloei. Niet-leden betalen € 5,--. Meer info over de presentatie en locatie is hier te vinden. 

Ook dit najaar worden er weer bloemschikcursussen in Heiloo gegeven. De workshops worden gehouden op de dinsdagmiddag en woensdagavond. De eerste lessen zijn op 14 en 15 oktober. Klik hier voor meer informatie en aanmelden. Op de foto's hierboven boeketten van slow flowers. Oftewel een boeket dat bestaat uit bloemen die geheel op een duurzame en biologische wijze worden geteeld. De bloemen zijn gifvrij geteeld in de vollegrond, in eigen land of zelfs direct bij je om de hoek en seizoengebonden. Deze boeketten zijn van de hand van onze voorzitter, Mercedes Docter en alle bloemen die gebruikt zijn komen van haar (moes)tuin.

Jaarlijk verdwijnen er honderden voetbalvelden aan bestaand groen: struiken, planten en bomen, door sloop of renovatie van woonwijken  in opdracht van woningcorporaties, projectontwikkelaars of gemeenten. Struikroven® redt dit waardevolle groen uit voor- en achtertuinen, plantsoenen enz. voordat de bulldozers aan het werk gaan. Samen met buurtbewoners geven zij de planten een nieuwe bestemming. Het geredde groen krijgt een tweede leven in tuinen van omwonenden, op openbare plekken in de wijk, of tijdelijk in een lokale ‘logeertuin’. In maart van dit jaar is het Weteringcircuit in Amstedam "leeggeroofd". Die plek wordt omgebouwd tot een stadspark, het Weteringpark. De meeste activiteiten vinden plaats van september-maart. Meer weten over Struikroven of wat er nodig is om zelf een struikrover te worden? kijk dan hier https://www.struikroven.nu/

Op de website Tuin er niet in kan je checken of de plant die je op het oog hebt (of in je tuin staat) een invasieve soort is en welke inheemse alternatieven er zijn. Invasieve exoten zijn op deze lijst geplaatst omdat ze in delen van de EU schade toebrengen aan de biodiversiteit en/of ecosysteemdiensten. Of ze zullen dat in de toekomst waarschijnlijk gaan doen. Zo is framboos een goede optie in plaats van Japanse wijnbes. Ook voor Amerikaanse vogelkers, Laurierkers en Dwergmispel geeft Tuin er niet in goede alternatieven.

In 1686 werd Paleis Het Loo gebouwd door koning-stadhouder Willem III en koningin Mary Stuart II. Achter het ietwat ‘sobere’ paleis lieten zij een indrukwekkende tuin aanleggen die nog altijd bezoekers weet te verrassen. De perfect symmetrische tuin vol bloemen en planten en met hoge fonteinen, is uniek in Nederland: het is de enige reconstructie van een baroktuin in ons land. Je kan de Paleisuinen op eigen gelegenheid bezoeken en met behulp van de app/audiotour van Paleis het Loo kom je meer over de tuinen te weten https://paleishetloo.nl/ 
Wil je met kunsthistorica Monique Hafkamp de tuinen bezoeken dan kan dat op 9 en 19 september. Zij verzorgt voor de Vrije Academie rondleidingen. Bewonder het groen en kom meer te weten over de symboliek van de baroktuin, de bijzondere planten, fonteinen en de tuinbeelden https://www.vrijeacademie.nl/ons-aanbod/rondleiding-tuinen-van-paleis-het-loo/

De kleine bosaardbei (Fragaria vesca) is een inheemse wilde aardbeiensoort, winterhard en meerjarig. De bosaardbei is niet de ‘voorvader’  van onze bekendere tuinaardbei (Fragaria x Ananassa). De wortels van deze aardbeien liggen bij twee Fragaria-soorten uit Noord-Amerika en Chili. De handvormige, driedelige blaadjes (die geuren) van de kleine bosaardbei zijn goed te herkennen. De meerjarige planten vermeerderen door klonen: ze vormen bovengrondse uitlopers, of stolonen, die een eindje verderop kunnen wortelen. Ze bloeien in de voorzomer en soms een tweede maal in de herfst. Tijdens de bloei worden ze goed bezocht door bijen en vlinders aan. Aardbeien zijn schijnvruchten. Na de bestuiving en bevruchting ontwikkelen de vruchtbeginsels zich tot zwarte pitjes of nootjes, waarin zaden ontwikkelen – de eigenlijke vruchtjes. De bloembodem groeit door, wordt sappig en kleurt uiteindelijk rood. Dat zien wij als de vrucht, maar in de botanie is dat schijn. De bosaardbei is met z'n hoogte van 15 tot 30 cm een goede bodembedekker en groeit het beste in halfschaduw. Het is een ideale plant voor op de rand van een tuin of in een moestuin. Hij doet het ook goed in ruime bloembakken.

De bosaardbei wordt vaak verward met de schijnaarbei. Maar dat plantje heeft gele in de plaats van witte bloemen en de vruchten zijn niet eetbaar. 

De meeste soorten sprinkhanen overwinteren als eitje in de grond. De nimfjes komen in het voorjaar uit het ei en hebben dan nog enkele weken nodig om zich tot volwassen sprinkhanen te ontwikkelen. In de zomer worden de meeste sprinkhanen volwassen en vooral de mannetjes laten dan van zich horen. In Nederland komen wel 50 verschillende soorten sprinkhanen en krekels voor. Zij behoren tot de opvallendste insecten in ons land. Ze zijn vrij groot en kleurrijk, vaak talrijk aanwezig, en vallen op door de enorme sprongen die ze maken, soms wel tot 20 keer hun eigen lichaamslengte.Daar komt nog bij dat ze geluid maken. Net als bij vogels kun je ze aan hun zang herkennen. Sommige soorten zijn zelfs genoemd naar hun geluid. Zo snort en tikt de snortikker, krast de krasser en tjoektjoekt het locomotiefje. Heerlijke geluiden in graslanden en bermen. Dankzij de klimaatverandering worden noordelijke streken steeds aantrekkelijker voor zuidelijke sprinkhanen. Vooral in de steden, waar het een paar graden warmer is dan daarbuiten, neemt het aantal soorten flink toe. In Parijs leven inmiddels al 200 soorten en de sprinkhanen zijn op weg naar Nederland. 

Iris Veltman is tuinontwerpster en milieukundige. Zij heeft Iris' Garden Ecology opgericht en heeft een aantal eetbare inheemse planten voor ons op de menukaart gezet.

Iris: "Ik heb niets tegen bieslook (Allium schoenoprasum), hoor – ik heb er zelf heel wat van staan in de voortuin (ze zaaien zichzelf er rijk uit en daar heb ik geen enkel probleem mee). Het is een plantje die inheems is in Nederland (hoewel redelijk zeldzaam), natuurlijk bekend is als keukenkruid maar ook prachtig bloeit in mei-juni. Eentje die erop lijkt en in het wild voorkomt in Midden Europa is trouwens muisjeslook (A. angulosum), ook met van die mooie paarse bollen op dezelfde tijd, alleen zijn die knotsen nog een stuk groter dan die van bieslook. In mijn voortuin staan ze nu beiden en die variatie in grootte van dezelfde bloemen is extra mooi – ik heb geen sieruien nodig. Beiden hebben eetbaar loof, dat een sterke uien-smaak heeft. Lees hier verder:https://irisgardenecologyblog.com/2017/07/31/bijzondere-eetbare-planten-wilde-uien/

Van 20 t/m 22 augustus zijn alle kinderen van de basisschool leeftijd welkom in de Tuin van Kapitein Rommel om het Beestjespad te lopen en allerlei beestjes en bodemdieren te ontdekken. Echt zien, even aanraken of  voelen. Ze komen van alles te weten over bijen en wespen. Ook is er een vlinderkraam en zijn er spelletjes te doen zoals insectenbingo. Groei & Bloeier Barry Mooij is daar ook aanwezig met haar bijen en honing. Kaartjes verkrijgbaar via de website: https://tuinvankapiteinrommel.nl/

Ook zo enthousiast over de bodemverbeteraars van Bio Kultura? Dit najaar komt er een nieuwe ronde van het Groei & Bloei ledenvoordeel, waarbij leden van Groei & Bloei met flinke korting producten van Bio Kultura kunnen kopen. Met deze producten investeer je niet alleen in jouw tuin, maar ook in een duurzamere toekomst voor onze planeet. Een milieuvriendelijk alternatief dat de bodem verrijkt en planten laat floreren. Zodra de actie van start gaat zullen wij hierover berichten.

Bloemige kunst – Zomerexpositie bij Artfarm
Deze zomer is er een kleurrijke expositie Bloemige Kunst bij Artfarm Heerhugowaard. Geopend op alle zondagen in augustus van 11.00 - 17.00 uur. Artfarm, Rustenburgerweg 126, Heerhugowaard; https://www.artfarm.nl/agenda/

Voorbije seizoenen 
Onlangs verscheen het boek 'Voorbije seizoenen', een biografische roman over het leven en werk van kunstschilder en tuinontwerper Ton ter Linden. Ter Linden is bekend als pionier van het natuurlijk en ecologisch tuinieren en als medegrondlegger van wat later de 'Dutch Wave' is gaan heten. Zijn (open) tuin in Ruinen was jarenlang internationaal beroemd en toonaangevend. https://www.bruna.nl/boeken/voorbije-seizoenen-9789465201818

Top in de kop
Het weekend van 9 en 10 augustus is er weer Top in de Kop. De openingstijden zijn van 11:00 tot 17:00 uur.  Op de website www.topindekop.nl  is uitgebreide informatie te vinden. 

Nazomeren in Niedorp
Tijdens dit grotendeels gratis evenement in het weekend van 16 en 17 augustus kun je op diverse locaties genieten van tuinen, kunst, fotografie, muziek, cultuur, optredens en nog meer. Open van 10.00 uur tot 17.00 uur. Kijk voor deelnemers en route  op www.nazomereninniedorp.nl. 

Door boodschappen te doen bij de Vomar kun je met een klantenkaart naast de acties en voordelen die jijzelf met de KIK-kaart ontvangt automatisch en kosteloos meesparen voor Groei & Bloei. Vomar maakt ieder kwartaal 0.5% van het bedrag dat alle clubleden aan boodschappen hebben besteed naar ons over. De KIK-kaart (kan ook in de app) moet wel gekoppeld zijn aan onze vereniging. Gebruik hiervoor de code GRHE2025. Het geld dat wij hiermee ontvangen zal worden besteed aan vergroeningsprojecten.

De presentaties beginnen, muv de middaglezing, om 20.00 uur. De zaal gaat 30 minuten voor de presentatie open. Let wel op de locatie waar de presentatie wordt gegeven. Het overzicht van de presentaties in 2025 is terug te vinden op de website.

• Zaterdag 30 augustus dagbusreis naar Noordoost Polder en Drenthe (de bus is vol)
• Woensdagavond 10 september presentatie van Marcel Batist over Natuurlijk Nederland overweldigend veelzijdig, Sporthal De Bloemen, De Bloemen 71, 1902 GT Caststricum
• Zondag 28 september Bloemencorso in Winkel https://bloemencorsowinkel.nl/
• Zaterdagochtend 4 oktober: najaarsplantenmarkt, Kapelweg 70 in Limmen
• Donderdagavond 9 oktober presentatie Winter in Yellowstone, Ter Coulsterkerk Heiloo, Holleweg 111
• Dinsdagmiddag 14 en woensdagavond 15 oktober: bloemschikken Ter Coulsterkerk Heiloo, Holleweg 111