In de laatste nieuwsbrief van dit jaar alvast de uitnodiging voor onze nieuwjaarsreceptie. Voorafgaand aan deze receptie geeft Iris Veltman ons een presentatie over Permacultuur. Iris heeft voor ons ook nog een smakelijke plant "in de aanbieding", misschien leuk om te presenteren bij het kerstdiner, hebben wij contact gehad met nieuwe leveranciers van ons voedsel en zijn er nog paddenstoelen in de duinen te vinden. Dat regenwormen belangrijk zijn in voor onze tuin weten wij wel, maar dat regenwormen zelfs na hun dood de bodem helpen, blijkt uit een universitair onderzoek.

Nog op zoek naar een cadeau waar je jarenlang plezier van hebt en meteen een leuke activiteit? Wat dacht je van de cursus Tuinontwerp. Leer ontwerpen, tekenen en plannen of een lidmaatschap bij Groei & Bloei. Het welkomsgeschenk is een robust berkenhouten vogelvoerhuisje. Interesse? mail naar info@midden-kennemerland.groei.nl.

Het is pas volgend jaar, maar de tijd vliegt voorbij dus hierbij de uitnodiging van onze nieuwjaarsreceptie op donderdagavond 15 januari, de laatste dag waarop wij elkaar de beste wensen mogen toewensen. Net op tijd dus. Voorafgaand aan de nieuwjaarsreceptie de eerste presentatie van 2026. Iris Veltman gaat ons vertellen over Permacultuur. Permacultuur laat je - kort gezegd - tuinieren met de natuur en niet ertegen. In de volgende nieuwsbrief meer informatie over deze interessante presentatie.

Uh, de favoriet van Geno de By, Arjan Boekel had toch het schepje overgedragen aan Geert Meijer van kwekerij G. Meijer in het Heilooërbos? Ja, dat klopt, maar ik piep er even tussendoor want Geert heeft nog geen favoriet kunnen kiezen.

Net als al mijn voorgangers vind ik het ook moeilijk om een favoriet aan te wijzen. Ik kan erg genieten van Knautia's, Lathyrus, Fuchia's, Lychnis coronaria (prikneuzen) en pioenrozen. Als ik het zo opschrijf zie ik het verband: bonte bloemen. Sinds vorig jaar is daar de Zinnia bijgekomen. In de Groei & Bloei webshop had ik de Zinnia elegans "Cactus flowered Mix" besteld. Wat een vrollijkheid brengt deze in de tuin. Hij combineert ook prachtig met bijna alles, als je - net zoals ik - van bonte kleuren houdt. De Zinnia is eenjarig en heel, heel makkelijk te zaaien. Binnen voorzaaien en/of medio april ter plekke buiten. Ik had zo enthousiast gezaaid dat ik een aantal mensen blij heb kunnen maken met mijn zaailingen. Ook de ontvangers zijn heel enthousiast over dit bloemetje. Zinnia's willen wel lekker zonnig staan (wie wil dat nou niet) maar dan belonen ze je ook met een lange bloei, zelfs tot in november. Volgend jaar weer, maar nu eerst keuzestress.: welke zinnia's ga ik dan zaaien https://shop.groei.nl/

Het schepje blijft voor Geert  Meijer.

Droom jij van een tuin die helemaal bij jou past? Binnenkort start de cursus Tuinontwerp van Groei & Bloei: dé kans om zelf aan de slag te gaan met je ideale tuinplan. Wist je dat schuine lijnen je tuin optisch groter maken? En dat een paar slimme hoogteverschillen meteen voor meer diepte en spanning zorgen? Tijdens deze cursus ontdek je talloze van dit soort praktische én verrassende ontwerptrucs. Onder begeleiding van Bart Korf en Marnette Vroegop (deze keer met assistentie van Suzanne Koning) leer je stap voor stap hoe je een eigen tuinontwerp maakt, helemaal afgestemd op jouw wensen en ruimte. Na zes inspirerende lessen (met wat leuk huiswerk tussendoor) ga je naar huis met een compleet ontwerp dat je zelf kunt uitvoeren, of kunt laten realiseren door een hovenier.

Deze cursus start op woensdagavond 4 februari in Heiloo en richt zich vooral op de ruimtelijke indeling van je tuin. Denk aan paden, terrassen, beplantingsvakken, gazon, hagen en bomen. De cursus over beplantingsplannen (met kleur, bloeitijd en vorm) volgt later dit jaar. Kijk hier voor meer informatie en aanmelden.

Het zal je misschien verbazen, maar in de duinen, dicht bij het strand, leven meer paddenstoelen- dan plantensoorten. Je kunt hier wel zo’n twintig tot dertig soorten tegenkomen, waaronder echte duinspecialisten: soorten die je nergens anders tegenkomt. In het binnenland loopt het paddenstoelenseizoen langzaam ten einde, maar in de duinen zijn juist nu veel bijzondere soorten paddenstoelen te vinden en die periode gaat nog wel even door. 

In de duinen zijn twee habitattypes van belang, de 'witte duinen' en de 'grijze duinen'. De witte duinen liggen direct aan het strand en ze stuiven regelmatig. De naam witte duinen slaat op de kleur van het zand: omdat er nog geen bodemontwikkeling heeft plaatsgevonden.Witte duinen, met helm- en biestarwegrasbegroeiingen, ontstaan van nature daar waar duinen zó ver aanstuiven, dat de plantengroei buiten het bereik van zout grondwater en overstromend zeewater komt. Ook al overstromen de witte duinen niet, de invloed van zeewater is nog steeds groot door de inwaai van fijne zoutdruppeltjes, die ontstaan bij de verneveling van opspattend golfwater. Zoutinwaai en stuivend zand zorgen voor een extreem milieu, waarin slechts weinig plantensoorten kunnen overleven. De vegetatiestructuur, die door helmgras word gevormd, legt het zand vast. Tijdens het opstuiven van het zand kan helm tot wel een meter mee blijven groeien. 

Op de wortels en dode plantendelen van biestarwegras en helm in de witte duinen komen tal van verschillende soorten paddenstoelen voor, zoals de duinveldridderzwam (kan wel 12cm hoog worden), de duinfranjehoed (is klein maar veel voorkomend), de zeldzame duinstinkzwam en het zandtulpje (zie foto). November en december zijn de beste maanden om uit kijken naar deze bijzondere groep paddenstoelen. Als er geen vorst komt, kun je ze zelfs tot diep in de winter nog vinden. Kijk voor meer info:Paddenstoelenonderzoek Nederland. In de volgende nieuwsbrief meer over de "grijze duinen".

Tijdens het Food, Film Festival in theater De Beun in Heiloo werden drie verschillende documentaires/ films vertoond met onze voeding in de hoofdrol.Twee van de drie werden beschikbaar gesteld door Groei & Bloei in verband met de week van de duurzaamheid. Een aantal ondernemers op het gebied van duurzaamhend waren in de foyer aanwezig. Bij ons op de tafel kon er geraden worden hoeveel kastanjes er in een glazen pot zaten. Er werd gegokt tussen de 62 en 500. Het juiste aantal is 213. Hans van Schip zat daar met 218 het dichtste bij. Gefeliciteerd Hans! Neem je even contact met ons op via info@midden-kennemerland.groei.nl om je cadeau, een handig plantschepje, op te halen? We horen graag van je.

Iris Veltman is tuinontwerpster en milieukundige. Zij heeft Iris' Garden Ecology opgericht en heeft een aantal eetbare inheemse planten voor ons op de menukaart gezet.

Zo lekker en zó makkelijk te kweken met een goede opbrengst en duur in de winkel. Een plant dus die toch een plekje verdient: de  aardpeer.
Ik begon met één knolletje met een zielig beetje loof, wat ik plantte ergens rond juni. Ik had hem in een grote ingegraven teil gezet (ik had gelezen dat ze woekeren). Ik vroeg me nog af of het misschien te zanderige, arme grond zou zijn op die plek. De rest van het jaar zag ik in die hoek weinig gebeuren en dacht dus dat ik hem verloren had. Tot in het voorjaar erop mijn man ineens aan mij vroeg wat dat voor rare stengels waren achterin. Huh? Lees hier het verhaal verder: https://wp.me/p48dTD-lp
Trek gekregen? Maak eens aardpeer op deze wijze klaar: https://simoneskitchen.nl/aardpeer-recept/

Zowel het Groente Genootschap en de Herenboeren waren aanwezig met informatie bij het Food Film Festival. Als Herenboer ben je eigenaar, ondernemer, producent en consument van je éigen boerderij. Deze boerderij (jóuw boerderij) produceert verse groenten van het seizoen, fruit, eieren en – voor wie wil – ook af en toe vlees. Zo pak je de regie terug op je eigen eten. Behalve lekker en gezond, is dat ook nog eens leuk en leerzaam.

Bij Het Groente Genootschap neem je een groenteabonnement voor het hele teeltseizoen. Je mag elke week zelf de groenten oogsten die op dat moment klaar zijn voor de oogst. Het telen gaat volgens biologische en ecologische principes, gericht op het vergroten van biodiversiteit en bodemleven. 

Voor beiden geldt: het is met de seizoenen mee-eten: lokaal, vers en duurzaam. Wie meedoet gaat gezonder (meer groente) eten. Op de tuinen staan biodiversiteit, ecologie en gemeenschapszin centraal. Ze worden opgezet en onderhouden door een team van professionele tuinders en vrijwilligers.
Meer informatie: www.groentegenootschap.nl/heiloo. en https://herenboeren.nl/
 

De maan draait elke maand rond de aarde in 29,5 dagen en doorloopt tijdens deze cyclus verschillende fasen. De bekendste is waarschijnlijk volle maan. Op dat moment staat de aarde precies tussen de maan en de zon in. Het zonlicht schijnt hierdoor op de zijde van de maan die voor ons op aarde zichtbaar is. Elk maand is er een volle maan  maar toch ziet dat er niet altijd hetzelfde uit. Dat komt doordat de maan niet in een perfecte cirkel rond de aarde draait, maar in een ovaalvormige baan. Hierdoor staat de maan soms 400.000 kilometer bij ons vandaan en op andere momenten ‘slechts’ 359.000 kilometer. Wanneer de maan dichter bij de aarde staat, oogt hij groter en helderder. Dat wordt een supermaan genoemd. Op vrijdag 5 december is de volle maan een supermaan. De maan schijnt dan duidelijk door de bomen.

Regenwormen beïnvloeden de bodem zelfs nadat ze zijn gestorven. Een nieuwe studie van Wageningen University & Research toont aan dat dode regenwormen de opslag en stabilisatie van koolstof versterken. In een vier maanden durend labexperiment vergeleken onderzoekers de rol van levende en dode regenwormen.  Wat daarbij opvallend was dat dode regenwormen net zoveel bijdroegen aan extra koolstofstabilisatie als levende regenwormen. Het blijkt dat de volledige levenscyclus van regenwormen relevant is voor het begrijpen van koolstofdynamiek in de bodem.

Het effect ontstaat doordat afbrekende regenwormlichamen microben voeden. Die microben breken mineralen sneller af, waardoor nieuwe oppervlakken ontstaan waar koolstof zich aan kan hechten. Zo stimuleren dode regenwormen indirect zowel koolstofstabilisatie als -opslag. Volgens de onderzoekers zijn levende én dode regenwormen onmisbaar: levende wormen versterken de binding tussen mineralen en koolstof via hun spijsvertering, terwijl dode wormen vooral de activiteit van microben aanjagen. Er is nog vervolgonderzoek nodig, maar duidelijk is dat regenwormen – in welke staat dan ook – een grotere rol spelen in de koolstof- en voedingsstoffendynamiek van bodems dan tot nu toe werd gedacht. Lees hier meer over dit onderzoek https://www.nature.com/commsenv/

Van het najaar in Toscane zag ik deze vrucht. Als je weet van welke plant deze vrucht is geef dit dan door aan  info@midden-kennemerland.groei.nl. Onder de goede inzendingen verloten wij de speciale uitgave van Groei & Bloei: De Eetbare Tuin. 

Goed nieuws: het Groei & Bloei Verenigingsvoordeel is van start gegaan. Leden profiteren van tot wel 20% korting op duurzame Bio Kultura-producten – goed voor je tuin én de natuur.  De producten van Bio-Kultura zijn biologisch en dragen bij aan een gezonde bodem én een groene toekomst. De bestelling kan begin februari bij ons in de regio (Limmen) opgehaald worden. Je ontvangt daarover van ons dan bericht. Nog geen lid van Groei & Bloei? Dan is dit misschien een goed moment om in te stappen om zo van deze actie gebruik te kunnen maken en ook nog een leuk welkomsgeschenk te ontvangen. 

Bijgaand een beslisboom om de juiste keuze te maken. De kwekers van onze kwekersclub werken met biologische potgrond. De beslisboom kunt hier downloaden
-   Biologische mestcompost (40 l): voor langdurige voeding van de bodem.   
    Normaal € 8,95 – voor leden € 7,16
-   Biologische tuinaardecompost (40 l): ideaal voor een vruchtbare bodem.
    Normaal € 9,25 – voor leden € 7,40
-   Biologische potgrond (40 l): voor een evenwichtige en gezonde basis.
    Normaal € 9,95 – voor leden € 7,96
-   Kleimineralen (20 kg): voor extra bodemstructuur en vochtvasthoudend vermogen.
    Normaal € 27,50 – voor leden € 22,00
-   Schapenwol: natuurlijk en duurzaam, houdt vocht vast en biedt isolatie.
    3 m² rolletje: normaal € 24,95 – voor leden € 22,46
    70 m² rol aan één stuk: normaal € 402,50 – voor leden € 362,25

Bestellen kan tot en met vrijdag 23 januari 2026 via Groei & Bloei webshop. Profiteer van dit ledenvoordeel en investeer samen met ons in duurzaamheid!

Op uitnodiging van Het Witte Kerkje staan wij in het kerkje met een kraam op de kleine sfeervolle kerstmarkt met 14 verschillende deelnemers zodat er een divers aanbod is. Deze kerstmarkt wordt gehouden op zaterdag 13 december van 11.00 tot 16.00 uur. Kom uit de hectiek en stap even het prachtig (door o.a. Mercedes Docter) versierde kerkje in en geniet van een kopje koffie, glaasje glühwein of een heerlijk stukje kerstbrood.

Om de tuin geleid
Deze tentoonstelling is in het Noordbrabants Museum in Den Bosch tot en met 4 januari 2026 te zien  Centraal hierin staat de vraag: wat is waarheid, en wie of wat bepaalt die eigenlijk? Dat onderwerp is niet alleen nu actueel; misleiding en bedrog zijn al sinds mensenheugenis onderdeel van ons leven. Tuinen, bloemen en struiken gelden daarbij als krachtige symbolen die veel zeggen over ons als mens. Van een doolhof vol symboliek tot een bloemstuk vol betekenis: natuur als spiegel van de mens en de wereld. Meer informatie vind je op de website van het Noordbrabants Museum.

Podwalk over buitenplaatsen
Een podwalkserie die je meeneemt tijdens wandelingen over buitenplaatsen. Download de app  NPO Start Podwalks, klik op de serie Het Landgoed Spreekt en zoek een wandeling en wandel mee over bijvoorbeeld Buitenplaats Beeckestijn in Velsen-Zuid, een huis met een rijke geschiedenis en een goed bewaard gebleven tuin. Samen met Marieke Schatteleijn en Valentijn Carbo ontdek je verhalen over oorlog, rijkdom van de oudste landschapstuinen van Nederland. 

Kunst & Lichtjespad
Van 17 t/m 20 december van 16.30-20.00 uur is er lichtjespad in de Tuin van Kapitein Rommel. https://tuinvankapiteinrommel.nl/ 

De presentaties worden, tenzij anders vermeld, gehouden in de Ter Coulsterkerk aan de Holleweg 111, 1851 KE Heiloo en beginnen, muv de middaglezing, om 20.00 uur. De zaal gaat 30 minuten voor de presentatie open.Het overzicht van de presentaties in 2025 is terug te vinden op de website.

• Dinsdagmiddag en dinsdagavond 9 december Kerstbloemschikken, Ter Coulsterkerk Heiloo
• Woensdagmiddag en woensdagavond 10 december Kerstbloemschikken, Ter Coulsterkerk Heiloo
• Donderdagavond 11 december Kerstbloemschikken Ter Coulsterkerk Heiloo, 
• Zaterdag 13 december Kerstmarkt in Het Witte Kerkje, Heerenweg 32, 1851 KS  Heiloo
• Donderdagavond 15 januari 2026 presentatie Permacultuur door Iris Veltman. Aansluitend nieuwjaarsreceptie. 
• t/m vrijdag 23 januari 2026 de biologische producten van Bio-Kultura met kortingen tot 20% via de webshop bestellen
• Donderdagmiddag 19 februari  2026 presentatie over Mossen en Korstmossen
• Dinsdagavond 3 maart 2026 ALV met aansluitend Bodemverbetering door Bianca Mosch
• Zaterdag 13 juni Dagbusreis
  Code KIK-kaart van de Vomar: GRHE2025.