Snel, makkelijk en goedkoop testen hoe goed uw tuingrond is? Graaf een stukje af en kijk hoeveel regenwormen u tegenkomt. Hoe meer, hoe beter de kwaliteit van de grond. Want goede en gezonde tuingrond zit vol leven. En het grootste deel van de bodemdiertjes, bacteriën en schimmels verbetert de structuur, vergroot de beschikbaarheid van voedingsstoffen en beschermt planten tegen ziektes en aanvallers. Bovendien kunnen schadelijke organismen weinig schade veroorzaken dankzij de felle concurrentie. Een bodem vol leven zorgt dus voor sterke, gezonde planten.

Een bodem vol leven, dat is de belangrijkste voorwaarde voor een geslaagde (ecologische) tuin. Om dat voor elkaar te krijgen zijn er drie dingen nodig. Ten eerste: gebruik geen kunstmest, insecticiden of herbiciden. Deze middelen vergiftigen langzaam de bodem, het water en de planten en zo ook alle beestjes die er leven. En ja, ook kunstmest hoort hierbij. Kunstmest is een zout, dus bij iedere toevoeging maakt u de grond zouter. Dat maakt het moeilijker voor planten (en ander bodemleven) om voedsel en water op te nemen. Dat kost ze energie, die we liever hebben in hun groei en weerstand. 

Ten tweede: gebruik compost. Dat is geweldig voor de bodem en de beste vorm van bemesting in een (ecologische) tuin. Alle voeding die een plant nodig heeft zit in erin. En die nuttige bodemdiertjes breken het in de bodem nog verder af, waardoor de moeilijkere voedingsstoffen ook vrij komen. Met compost stimuleert u dus ál het bodemleven en niet alleen de planten. Het bevat ook nog sporen van nuttige bacteriën en schimmels, waarmee het de groei van die organismen bevordert boven die van schadelijke. En ook niet onbelangrijk: compost verbetert het vermogen van de grond om water en voedingsstoffen vast te houden –dit in tegenstelling tot kunstmest. Gedroogde mest kan ook, maar bevordert vooral bladgroei en kan dus beter aanvullend gebruikt worden.

En ten derde: mulch! Mulch is een bodembedekkende laag tussen planten. Dat is heel handig, want kale aarde droogt veel sneller uit en wisselt meer in temperatuur. Bijkomende voordelen: insecten zoals lieveheersbeestjes schuilen en overwinteren in de laag en onkruid krijgt minder kans. Mulch kan van alles zijn: compost, houtsnippers, snoeimateriaal, karton of groenbemesters. Uitgevallen bloesem en bladeren zijn helemaal goed, ze bevatten niet alleen voeding maar bevorderen ook nog goede schimmels. En voor mensen met een slakkenprobleem is het nuttig om de laag in het voorjaar te verversen, zodat slakkeneitjes makkelijker op te sporen zijn.

Een gezonde bodem zit dus vol met leven. Alle beestjes horen erbij. Want alleen samen zorgen ze voor een gezonde tuin!

Iris Veltman (milieukundige)