Moesmeisje Rijs: de Zaadrollades wachten op Koude Sofie
Ah de lente!
Laat de lieve wonderbronne,
laat het leutig zonnevier,
laat de verre blommen kommen,
laat weerom de lente alhier.
(Guido Gezelle)

De lente, je wordt er toch elk jaar weer lyrisch van toch? Ik wel. Ik zie letterlijk dingen groeien, of kan dat niet? Heb ik toch te veel van mijn groene brandnetelcake gesnoept? Ik heb de neiging de roze bloesem van onze sierkers in de voortuin rond te strooien en als een elfje rond te dansen van plezier. Want is het geen wonder? Elk jaar bot alles uit, knalt het groen je tegemoet. Planten die ondergronds overwinterden laten zichzelf weer zien. De tuin ontploft en gonst weer. De vogeltjes dartelen zingend rond. En gelukkig nog weinig slakken! Heel goed die droge maart. Toch?
Een droge maart,
is een lente (of zomer) te paard,
en zaait vruchten in de haard.
Als april schoon wil zijn, wroet mei gelijk een wild zwijn.

Zo te horen zal mei dus wild zijn. We gaan het meemaken…
En in afwachting van dit heerlijke voorjaar hebben we veel voorbereidingen getroffen op ons landje en in de kas; van compost storten en nieuwe bedden maken, tot paden herstellen en voorzaaien. Ik sta te trappelen om uit te planten. Moet ik echt wachten tot half mei? Ik geloof van wel. Dus ging ik weer eens op zoek naar bevestiging en zocht ik op wie die ijsheiligen nou helemaal zijn. Die ijsheiligen dus.
Het kan vriezen tot in mei,
tot de IJsheiligen zijn voorbij,
Mamertus en Pancraas,
Servatius en Bonifaas.

Allemaal mannen, die martelaars werden en heilig verklaard. Mamertus (11 mei), Pancraas (12 mei), Servatius (13 mei) en Bonifaas (14 mei). Zo ook “Der kalte Sophie”, een vrouw die niet vaak genoemd wordt bij het rijtje IJsheiligen. Ze is dan ook de laatste in het rijtje, op 15 mei, en dan zijn we allemaal al gezwicht en hebben alles al uitgeplant. Terwijl zij dus als enige echt iets te maken heeft met nachtvorst. Sophia is de beschermheilige tegen nachtvorst en wordt om die reden ook wel koude Sophie genoemd.
Er is ook een plant naar haar genoemd: het Sofiekruid, (Sophia Chirurgorum, dat letterlijk "wijsheid der artsen" betekent). De naam komt voort uit het feit dat het vroeger o.a. als medicijn tegen dysenterie gebruikt werd. Het is een eetbaar plantje dat bijna niet meer in het wildvoorkomt. Het jonge blad is een pittige toevoeging in salades en heel sierlijk door de fijne structuur die ook aan duizendblad doet denken. Het oudere blad kan door kort roerbakken gegeten worden. Het zaad kan zowel rauw als gekookt of geroosterd gegeten worden, maar kan ook als mosterd geperst worden. Ik neem me bij deze voor om zaad te vinden en het plantje te zaaien! Ter ere van de koude Sofie!

Ergens op Instagram vond ik ook een oude volkswijsheid die zegt dat als de paardenbloemen en narcissen bloeien, de grond warm genoeg is voor uitplanten. Dat was al veel eerder! Heel stiekem heb ik dus al wat lathyrus uitgeplant, die vooralsnog niet veel groter is geworden, maar er wel nog staat! De paardenbloem is uitstekend en zeer belangrijk voer voor de eerste bestuivers. Vroeger wist men de paardenbloem beter te waarderen. Hij heeft niet voor niets ‘medicinalis’ in zijn Latijnse naam. Het is een geneeskrachtig plantje. Die paardenbloemen vormen een doorn in het oog van mijn buren op de tuin. Ik heb er veel van. De tuinen om mij heen zijn “schoon”. Rijtjes met groenten en verder kale grond. Omdat mijn buren de paardenbloemen haten en willen dat ik ze allemaal weghaal, heb ik nog wat verder gezocht naar wat ik er allemaal mee kan. De gehele plant is eetbaar. Van bloem tot wortel.
Ik heb er limonade van gemaakt, van de bloemblaadjes. Doe er vooral weinig suiker bij, want de honingachtige smaak en zoetigheid zit er al in. Een aanrader. Verder ga ik er thee van zetten. En Mercedes vertelde mij dat je de wortel goed kan roerbakken, zowel als de stelen. Nog niet geprobeerd. Paardenbloem is wel degelijk groente dus. Lekker bij mijn zaadrollades die bijna ‘gaar’ zijn. 
Zaadrollades? Jawel!

Dan zie ik zoiets op de vele inspirerende accounts die ik op Instagram volg en wil ik dat ook uitproberen. Het zijn letterlijk opgerolde stukken karton met daartussen een dun laagje potgrond en vastgebonden met een rolladetouwtje. Bovenin stop je wat gewenste zaadjes. Je kunt er een heleboel in kwijt. Ik had een stuk of 9 rollades rechtop in een van mijn zaaitrays gezet. Daar kun je de voetjes van de rollades goed nat in houden. Het voordeel zit hem erin dat je minder ruimte nodig hebt, je ‘afval’ gebruikt als kweekmateriaal en ook gebruik je veel minder aarde. Terwijl de opbrengst groot is en de wortels heel lang!

Zie de foto’s voor een stap voor stap uitleg, en duim met me mee dat ik mijn geduld bewaar tot mijn rollades echt ‘gaar’ zijn, de plantjes afgehard en de koude Sofie vertrokken. Geniet van de lente!

Groene groeten van Moesmeisje Rijs