Hoe vaak kom ik als ontwerper niet in tuinen met lelijke muren, rare hoeken, een stukje waar weinig wil groeien, een vreselijk uitzicht of een storend object. Klanten vragen dan vaak schoorvoetend: “Kun je er dan toch nog iets van maken?” Goed nieuws. “Nee” is tot op heden nooit mijn antwoord geweest.
Mijn eerste tuinontwerp bevatte meteen een flinke uitdaging: de nooduitgang van een ondergrondse parkeerplaats, met muur eromheen, kwam bijna middenin het tuintje uit – een tuin van zo’n 42 m2, inclusief het pad van de nooduitgang naar de tuindeur. Erachter zat een ‘dood’ strookje; een stukje tuin waar je eigenlijk nauwelijks naar omkijkt. Mijn oplossing? Maak er iets nuttigs van. In plaats van wat struiken erachter heb ik een pergola over die strook én de nooduitgang gezet, die laten begroeien met klimplanten en van die strook een terrasje gemaakt waar je privé en uit de zon kunt zitten (met een klaptafeltje voor balkons). Eventueel met spiegels erachter, zodat het lichter en groter lijkt.
Een oplossing voor veel problemen zijn planten. Leidt de aandacht af met planten of een blikvanger nét schuin voor dat lelijke uitzicht, zodat je blik daarheen getrokken wordt in plaats van naar dat wat je niet wilt zien. Soms is genoeg om harde lijnen met wat planten te onderbreken. Of laat er planten tegenaan groeien, hang ze eraan op of maak er een potterie tuin van. Bij een andere klant stond een zwarte muur op het zuiden. In plaats van deze over te schilderen hebben we er warmteminnende planten neergezet, die profiteren van de extra warmte die het zwart opneemt. Als iets nuttig is, dan is het meteen een stuk minder lelijk, toch?
Maar wat als er níets wilt groeien? In mijn achtertuin staat een spar met kale grond eronder. Ik heb er een takkenril en een kas onder gezet, die laatste op pootjes zodat de wortels er geen last van hebben. Een cursist van mij had een duinzand tuin, waar behalve onkruid niets wilde groeien. Ze liet het onkruid eens groter worden, om te kijken wat het precies was. Wat bleek? Spontaan kreeg ze zwarte toorts, vlier en allerlei andere prachtige planten! Dat onze mooie tuinplanten niet op een stukje willen groeien betekent niet dat er geen (wilde) mooie planten zijn die zo’n plekje juist waarderen.
Gebruik die rare, gekke of lelijke elementen om je tuin karakter te geven. Perfect is maar saai. Want mijn belangrijkste tip voor iets dat echt foeilelijk is? Maak er een grapje van! Heb je bijvoorbeeld een lelijk uitzicht? Je zou er een lijst voor kunnen zetten – letterlijk het lelijke uitzicht inlijsten – en de lijst een felle kleur verven en/of laten begroeien met klimplanten. Als je erom kunt lachen dan is het móói lelijk!

Iris Veltman