Midden-Kennemerland

Verslag lezing door Cor van Gelderen

Op een nieuwe locatie in Castricum maakte Cor vrolijk zijn ”Grande Entree Thema van zijn lezing was Hypernatuur, planten met het oog op de toekomst. Hoe zit een goed beplantingsplan in elkaar?

Via een eclectische mix kregen wij inkijk in zijn gedachtegoed.

Allereerst zagen wij de daktuin op de tunnel in de A2.

Een mooi voorbeeld waarbij het leek alsof het door de natuur zelf bedacht was.Dus hier geen stijve rozen in kale grond waarbij de perkjes omzoomd door haagjes, maar Rosa glauca die vol zat met bottels en een onderbeplanting had die sluipwespen aantrok om allerlei rozen plagen te bestrijden.

Later zagen wij de daktuin bij het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis in Amsterdam. Hier was met een laagje substraat een heuvelachtig landschap gecreëerd. De 14 verschillende soorten berken waren met behulp van spanbanden verankerd aan de parkeergarage. Het mooie nieuwe uitzicht vanuit de kantine werd beloond met een dikke zoen van de koffiedame.

Een natuurlijk ogende beplanting hoeft in Cor zijn ogen niet te betekenen dat alle planten inheems zijn. Er zijn mooie cultivars van een soort en die kunnen prima gecombineerd worden met inheemse beplanting. Ze hebben bepaalde eigenschappen zoals bijvoorbeeld een mooier blad, bloei of bessen zodat een border nog interessanter kan worden.

Cor attendeerde ons erop dat de natuur constant in beweging is: zaden waaien rond of worden door dieren verspreid, beplanting groeit waardoor zonnige stukjes veranderen in schaduwplekken. Daarom is het zinloos om een beplantingsplan strak aan te houden. Zie het als een leidraad en beweeg met de natuur mee.

Observeer de omstandigheden, kies daarbij een plant en zoek daarbij passende buren die je ook vindt in hun natuurlijke habitat. Zo krijg je een mooie tuin met weinig werk.

Zo zou je hier in schrale duingrond een border met Nieuw-Zeelandse beplanting kunnen samenstellen omdat die vergelijkbare condities heeft. Je kunt zonder zorgen naar de kweker om een Olearia moschata of Hebe odorata aan te schaffen. Grappig detail is wel dat alle inheemse beplanting in Nieuw Zeeland wit bloeit. En wil je kleur toevoegen? Met een Knautia Verbascum zul je je niet bekopen.

Om een natuurlijke sfeer te creëren moet je het totaal plaatje voor ogen houden. Cor omschreef dat heel mooi: “In de natuur worden alle mogelijkheden benut in tijd en ruimte”.

Als het ene plantje bloeit in maart, dan denkt het andere plantje"ik bloei wel eerder of later.Als er een boom groeit dan denkt een ander plantje: ik klim er wel in, enzovoorts. Alle mogelijkheden worden benut!

Dus het moerasbos in Utrecht met alle moerascypressen, die ook nog eens tegelijkertijd zijn aangeplant, slaat de plank behoorlijk mis. Rij dan even verder naar Brest waar je de gevarieerdheid van een goed ontworpen moerasbos wel kunt bewonderen.

In Nederlandse bossen zelf is de variatie klein, zo’n 10 soorten inheemse beplanting op 1 ha. Daarentegen groeien er in China of Japan op 1 ha wel 230 inheemse soorten!

Een paradijs dus voor de Planthunters die daar rond 1900 de allermooiste soorten meenamen. Zo werd rond 1920 de Rhododendron in Nederland. Op landgoed Gooilust kwam toen een mooie Rhododendronvallei die, nadat de familie Six het landgoed had overgedragen aan Natuurmonumenten, behoorlijk in verval was geraakt. In 2006 mocht Cor aan dit renovatieproject meewerken. Een krasse 84 jarige dame verzette zich hevig tegen de plannen, maar moest later toch toegeven dat zijn “doldrieste plannen” toch geleid hadden tot een mooi resultaat. Een mooi compliment.

Een ander project van Cor is de beplanting bedenken voor dierentuinen. Elk dierenverblijf een passende beplanting, met het risico dat het de dieren heerlijk smaakt en je beplantingsplan ruïneren. Je zou kunnen zeggen dat het dan juist geslaagd is, denk ik.

De beplantingsplannen van Cor zijn ontleend aan mooie combi’s uit de natuur, maar ook aan geslaagde ontwerpen van anderen. Zijn helden zijn o.a. Piet Oudolf en Mien Ruijs. Visionairs die oog hadden voor het totale plaatje. Maar we zagen ook mooie voorbeelden van buitenlands talent o.a. van het evenement Bloom in the Park in Ierland.

Ontwerpen met een natuurlijke uitstraling, alsof die er altijd geweest is en er geen tekentafel aan te pas is gekomen, dat was de insteek van deze lezing en Cor heeft ons genoeg inspiratie meegegeven.

Jolanda