Het water in mijn vijver daalde centimeters per dag dit voorjaar. Hoe is uw tuin het droge voorjaar doorgekomen? Hingen de planten door de droogte, veranderde aarde in stof, raakte de regenton sneller leeg dan dat deze zich vulde met regen? We zullen ermee moeten leren omgaan, is de verwachting.

Hoe ga je droogte tegen? Helemaal voorkomen lukt helaas niet, maar door ecologisch te tuinieren kun je zo’n droge periode wel verkorten. Dat dat werkt zag ik met eigen ogen tijdens de kurkdroge, zinderende zomer van 2018. Mijn voortuin was een zoemende, groene oase terwijl het openbaar groen er omheen tot woestijn verschrompelde. Ik hoefde geen druppel water te geven. Nu kan ik niet alle tips hier delen, dus beschouw dit als een flitscursus watermanagement in de tuin.

Ik zeg altijd: voedt de bodem, dan voed je de planten. Organische mest (met bijvoorbeeld compost of koemest) en een strooisellaag van bijvoorbeeld snoeisel worden door hordes (nuttige!) bodemorganismen afgebroken. Hun afval voedt de planten en ze verbeteren met hun gewoel en gegroei de bodemstructuur. Een voordeel: water infiltreert beter in een bodem met goede structuur. Door zo veel mogelijk te laten infiltreren zorg je voor een ondergronds reserve wanneer de bovenste lagen uitdrogen. Bovendien zorgt organisch materiaal in en op de bodem als een spons: het neemt vocht op tijdens een overschot (zoals wanneer het keihard regent) en geeft dit af als de omgeving droger wordt.

Ik heb nog een bodem-tip tegen droogte: voorkom kale bodem. De invloed van zon en wind drogen aarde snel uit. Een strooisellaag of bodembedekkende planten (het liefste in combinatie met elkaar) zorgen voor een beschermend kleedje dat de bodem beschermt en isoleert. Bovendien maken die extreme wisselingen tussen nat/droog en koud/warm in een kale bodem het voor bodemorganismen moeilijk erin te leven, waardoor ze de bodemstructuur niet kunnen verbeteren.

Uiteindelijk is de plantenkeuze het belangrijkste. In mijn voortuin werk ik op kaal duinzand (tenminste, dat was het toen ik er begon). Ter inspiratie heb ik naar de droge duinen en zandgrond in de buurt gekeken en kwam prachtige planten tegen, die zowel mooi, insecten trekkers als veelal eetbaar zijn (o.a. knoopkruid, teunisbloem, gewone ossentong, salie (in mijn tuin een siersalie), duizendblad, asperge, gewone agrimonie). Kies de juiste planten bij de omstandigheden, dan heb je er weinig werk aan. Als je dan ook nog zorgt voor veel en gelaagde beplanting kan zo veel mogelijk water infiltreren en geabsorbeerd worden. Tot slot zijn met name bomen en klimplanten goede planten om lokaal hittestress tegen te gaan, waardoor minder water verdampt en onze tuin ook voor ons fijner vertoeven blijft.

Iris Veltman