Midden-Kennemerland
Over grond valt veel te vertellen. Vaak nemen we aan dat de grond waarin we werken geschikt is voor bomen en planten. Grond hebben ze nodig immers en overal groeit toch iets? Daarop valt veel op af te dingen en over te zeggen. De ene grond is de andere niet. Grond valt bijvoorbeeld te verdelen op grond van samenstelling, doorlaatbaarheid en bodemleven. En het goede nieuws is: Met dat laatste komt het goed als het eerste goed geregeld is. Maar dat gaat niet vanzelf.
Als je nieuw op een tuin komt kijk je of je met klei of zandgrond of een mengvorm te doen hebt. Veen komt in Noord Holland wel voor maar nauwelijks in ons afdelingsgebied, dat laat ik dus buiten beschouwing. De bebouwingslinten die al heel lang in ons gebied bewoond zijn liggen op zandruggen. Op zand heb je altijd een goede tot redelijke afwatering. Er zit van nature minder voedsel in omdat voedingsstoffen met het water wegspoelen. Daarnaast zijn er gebieden met zeeklei. Zeeklei, met zijn fijne korrelstructuur blijft vocht goed in de bodem vasthouden. Het nadeel is dat het dichtslibt waardoor water niet wegzakt. Kleigrond is meestal kalkhoudend, daar kun je rekening mee houden als je planten uitkiest.
Als je bepaald hebt wat voor grond je hebt weet je ook wat je aan structuurverbetering kunt doen. Compost is voor beide goed. Bij zandgrond verbetert de vochthuishouding, er kan meer vocht worden opgeslagen. Ook organische mest toevoegen is een aanrader op zandgrond. Door het organisch materiaal worden de plantenvoedingsstoffen ook beter vastgehouden. Bij klei verbetert de doorlaatbaarheid waardoor de grond niet dichtslaat, het wordt luchtiger. Klei kun je ook mengen met schoon zand om de doorlaatbaarheid te verbeteren.
Nieuwbouw is een ander verhaal. Iedereen weet wel dat er zware machines bij gebruikt worden. De bodem wordt dus stevig platgedrukt en verdicht. Daarna wordt een laag grond aangevuld op de aangestampte laag, vol van (on)kruidzaden. Krijg je een nieuw huis dan gaat de focus naar de inrichting. Pas veel later volgt in de meeste gevallen de tuin. Het is goed om daarin een aantal diepe gaten te graven om de aansluiting tussen de grondlagen te creëren.
Bij hoog grondwaterpeil kun je grind in de gaten verwerken om de doorlaat te verbeteren.
Door direct te schoffelen kun je de zaden in de grond laten kiemen en als je dit regelmatig herhaalt bespaart dit je later veel energie. Kale grond is namelijk makkelijk schoffelen, staan de planten erin dan dien je voorzichtiger te werken. En een goed idee is om uit een bestaande tuin wat grond te importeren. Je graaft dan een gat- in je nieuwe tuin- waar je die geïmporteerde grond instopt en dekt het licht af. Het bodemleven dat deze grond in zich draagt vestigt zich dan in je tuin en kan helpen de structuur en samenstelling te verbeteren. Laat in het najaar blad en klein geknipte materialen de aarde bedekken. De vertering helpt je tuin verder verrijken. Goed voor je bodem en voor insecten. Download het Groei & Bloei Tienpuntenplan
Naast de bodem en structuur die de grond van nature heeft kunnen wij tuiniers ook heel veel toevoegen. Vanaf het ontstaan van kunstmest heeft het gebruik hiervan een grote vlucht genomen. Op arme gronden kon ineens veel voedsel worden verbouwd, nodig om een groeiend aantal mensen te voeden. Logische keuze destijds.
Inmiddels weten we dat er ook nadelen aan kleven, het is daarom dat ik een lans wil breken voor een ander aspect van tuinieren. Als we nu eens minder fabrieken met kunstmest willen met alle uitstoot van dien. En als ook turf steken slecht is voor de uitstoot wat doen we dan wel voor onze planten???
Het is zowel leuk als eenvoudig, een leuk klusje zelfs vind ik. Als je alle natuurlijk tuinafval en alle groenteafval, koffieprut en fijngemaakte eierschalen in een ton gooit en de laagjes zoveel mogelijk afwisselt bereik je een heel aardig resultaat. Nat en droog, grover en fijner, wat aarde uit je plantenbakken erbij en in de herfst de hiervoor geschikte bladeren, vuistregen daarbij zijn zachtere bladeren. Onder invloed van tijd en temperatuur helpen onze kleine tuinvrienden-de gronddiertjes- er een mooi donker mengsel vol voeding van te maken.
Zelf heb ik een eenvoudig systeempje, in de keukenlade staan twee kleine emmertjes eentje voor koffieprut omdat ik dat ook wel zo tussen de planten strooi en eentje voor kleingesneden groenafval. Is het emmertje vol gaat het de deur uit, het wordt geleegd en verdwijnt in de afwasstroom. Helpt ook goed tegen fruitvliegjes.
In de tuin kun je het snoeiafval natuurlijk ook direct klein maken en tussen de planten strooien dat helpt ook direct ter plaatse. Ook dan worden de plantenresten door het bodemleven omgezet van restafval naar voedingstoffen. Scheelt heel veel werk natuurlijk, zelf doe ik dat ook, maar in mindere mate. Ik mis dan de voldoening die het bereiken van mooie compost me geeft, de kleur, die geur! En dat dat mooie laagje dat over de grond verspreid aangeeft waar weer wat voeding is beland, ik houd ervan.
Zelf ook aan de gang? Op internet vind je nog veel meer tips en trucs, veel succes.